voor meer: www.tiemens.info

ANNE FRANK IN SCHAARSBERGEN

Soms leiden op zichzelf onbetekende gebeurtenissen tot onverwachte ontdekkingen. Dat werd jaren geleden weer eens duidelijk. In die tijd werd elke zaterdag in de Arnhemse Courant een pentekening van Dick Caderius van Veen afgedrukt, waarbij de journalist Harry van der Ploeg voor de toelichtende tekst tekende. In de zaterdagkrant van 30 oktober 1993 was hotel Groot Warnsborn aan de beurt. Het was net dat zetje dat ik nodig had om eindelijk eens een oud voornemen ten uitvoer te brengen.

De pentekening van Dick Caderius van Veen waarbij Harry van der Ploeg het verhaal schreef

Wat was namelijk het geval? Een jaar of tien daarvoor, misschien nog wel langer, trok ik in een herfstvakantie met mijn gezin een dagje naar Amsterdam. Op het programma stond ook een bezoek aan het Anne Frank Huis, waar Anne Frank haar wereldberoemd geworden dagboek schreef. Al slenterend langs de vitrines viel mijn blik plotseling op een ansichtkaart die Anne en haar vader Otto - volgens het bijschrift - in 1941 aan grootmoeder Frank in Bazel zouden hebben gestuurd. Op de voorzijde had Anne geschreven: hier wonen wij! Is het niet prachtig ! Midden in de bossen. Groeten van Anne.

Het gebouw op de kaart was waarschijnlijk een oud en voornaam hotel, dat me onmiddellijk heel sterk aan Groot Warnsborn deed denken, hoewel het in niets leek op het hotel zoals ik dat ken. Maar de uitstraling was typisch 'Warnsborn'. Maar als het Groot Warnsborn niet was, wat was het dan wel? Dat zou wel niet al te moeilijk te achterhalen zijn, want meestal stond dat gewoon op de achterkant van een ansichtkaart. Maar zoals het zo dikwijls gaat met voornemens, het kwam er niet van om er bij het Anne Frank Huis eens naar te informeren. Gek, maar de vraag of het Groot Warnsborn was, heeft me toch nooit losgelaten. De pentekening van Caderius van Veen deed me besluiten, om er nu eindelijk toch maar eens werk van te maken. Om een lang verhaal kort te maken: ik legde hij de kwestie voor aan de Anne Frank Stichting en kreeg weldra een vriendelijk, maar resoluut en negatief antwoord:

"Naar aanleiding van uw brief met de vraag of Anne Frank in hotel Groot Warnsborn heeft gelogeerd, kan ik u het volgende laten weten. Voor zover ik weet is dit niet zo geweest. (...)"

Mevrouw Yt Stoker van de Stichting was wel zo vriendelijk om nog een fotokopie van de kaart in kwestie mee te sturen. En inderdaad, het gebouw op de ansichtkaart vertoonde vrijwel geen enkele gelijkenis met het gebouw dat Caderius van Veen zo treffend had getekend. Maar die omgeving ... . Dat kon haast niet anders dan Warnsborn zijn! De oplossing van het raadsel kwam - o toeval - een week of twee later uit een volstrekt onverwachte hoek. De gemeentearchivaris van Arnhem, drs. P.R.A. van Iddekinge, die op de hoogte was mijn belangstelling voor onder meer de Schaarsbergse geschiedenis, bezorgde mij eind 1944 een afdruk van een luchtfoto van het vooroorlogse hotel Groot Warnsborn! En wat bleek?

 

Het vooroorlogse Groot Warnsborn

Het gebouw op Annes kaart was hetzelfde als dat op de luchtfoto! Geen twijfel mogelijk. Maar dat gebouw is - zo bleek weldra - aan het eind van de oorlog geheel verwoest. En dat wat er met steun uit hoofde van het Marshall Plan op dezelfde plaats weer verrees, leek in de verste verte niet op het oorspronkelijke, statige huis. Voor de Anne Frank Stichting vormde de kwestie van de kaart intussen een goede aanleiding om een grondig onderzoek uit te voeren. Dat maakte duidelijk dat de kaart uit het Anne Frank Huis niet de originele ansichtkaart was, maar een reproductie. Geen wonder dus dat op de achterzijde van die reproductie geen enkele aanwijzing over Groot Warnsborn was te vinden.

De originele kaart is nog steeds in Zwitserland. De grote verrassing was echter, dat mevrouw Stoker een fotokopie van de achterzijde van de oorspronkelijke ansichtkaart uit het archief van de Stichting wist op te diepen. Die achterkant was niet alleen beschreven, maar ook nog gedateerd! Een eerste conclusie was, dat er geen enkele reden meer was om nog langer te twijfelen of Anne nu wel werkelijk in Groot Warnsborn logeerde. Omstreeks 14 september 1941 vergezelde ze haar vader, die blijkbaar toe was aan rust, tijdens zijn verblijf van een paar dagen in het chique hotel met zo'n rustgevende omgeving. De familie Frank woonde in Amsterdam die tijd nog op het adres Merwedeplein 37-2 .Behalve de woorden op de voorzijde van de kaart, blijkt de adressering ook van Annes hand. Haar vader schreef het korte en weinig zeggende berichtje aan zijn moeder.

Dat juist dit meisje zo volop van haar verblijf in het Schaarsbergse heeft genoten, moet iedere Schaarsberger toch een zeker gevoel van voldoening schenken. Wie zou het haar hebben misgund? De exploitant van het huidige hotel Groot Warnsborn, de heer L.J. de Vries, was verrast door het onverwachte nieuws rond 'zijn' hotel. Een zeldzame verrijking van de toch al niet geringe historie van de plaats, vindt hij. Daarom is hij ook vast van plan om de herinnering aan Anne Frank, die zulke lovende woorden over het gerenommeerde etablissement en zijn omgeving schreef, op een gepaste wijze met de geschiedenis van Warnsborn te verbinden.

 

Klik hier om terug te gaan naar de Home Page.